sIgA, czyli marker odporności śluzówkowej

Jak pokazują badania naukowe nasze jelita to centrum układu immunologicznego i w największym stopniu odpowiadają za naszą odporność. Określenie to nie jest przesadzone ze względu na olbrzymią liczbę procesów zachodzących w obrębie przewodu pokarmowego. Jelita i mikrobiota jelitowa pozostają w stałym kontakcie z tkankami limfatycznymi, związanymi z błonami śluzowymi przewodu pokarmowego – GALT (ang. gut associated limphoid tissue). Są one częścią układu odpornościowego błon śluzowych MALT (ang. mucosa-associated lymphoid tissue), które jako pierwsze wchodzą w interakcje ze środowiskiem zewnętrznym, również patogennymi wirusami, bakteriami i grzybami. Dlatego tak ważna jest odporność śluzówkowa – to śluzówki są głównymi wrotami infekcji w naszym organizmie.

Na naszą odporność wpływa wiele czynników, a do najistotniejszych należy dieta, jej zbilansowanie oraz obecność niezbędnych składników np. witamin. Ważne są również przebyte choroby, przyjmowane leki oraz skład mikrobioty jelitowej. Ten ostatni czynnik, a szczególnie obecność bakterii immunomodulujących, wpływa na produkcję substancji ochronnych na powierzchni naszych śluzówek. Jedną z takich substancji, należącą do pierwszej linii ochronny, jest wydzielnicza immunoglobulina A (sIgA).

Wydzielnicza immunoglobulina A (sIgA)

SIgA jest dimerem połączonym ze składnikiem sekrecyjnym chroniącym przed strawieniem w świetle jelita. Występuje w płynach ustrojowych – m.in. mleku matki, ślinie, łzach, wydzielinie nosowej, wydzielinach żołądka i jelit, czyli na powierzchni wszystkich błon śluzowych. Całkowita dzienna produkcja sIgA u ludzi wynosi 5-15 g, z czego najwięcej powstaje w naszych jelitach i stanowi pierwszą linią obrony podczas kontaktu z antygenami bakterii i wirusów. Dlaczego? Ponieważ sIgA zapobiega adhezji patogenów do komórek nabłonka, wnikaniu antygenów do błony śluzowej, a także pośrednio hamuje aktywację dopełniacza – czyli powstawanie stanu zapalnego. SigA spowalnia rozwój bakterii chorobotwórczych.

Badania na myszach sterylnych, wolnych od bakterii (ang. germ-free) wykazały, że mają one obniżoną odporność, co było związane z obniżoną nieswoistą odpowiedzią immunologiczną, w tym niedoborem sIgA.

Czy można ocenić odporność naszych śluzówek?

Tak, umożliwia to właśnie oznaczenie stężenia sIgA w próbce kału. Diagnostyka sIgA jest prowadzona według najwyższych standardów w laboratorium Instytutu Mikroekologii w Poznaniu, przez diagnostów laboratoryjnych z wykorzystaniem techniki immunoenzymatycznej (ELISA). Interpretacja badania pozwala na ocenę aktywności immunologicznej GALT  i MALT oraz przepuszczalności śluzówki jelita, która prowadzi do występowania stanu zapalnego o niskim nasileniu i obciąża organizm pacjenta. Obniżony poziom markera wskazuje na choroby alergiczne i zaburzenia układu immunologicznego, natomiast podwyższony poziom sIgA na miejscowy stan zapalny i reakcję obronną śluzówki jelita.

Wskazania do badania poziomu sIgA w kale

• nawracające infekcje,
• choroby na tle alergicznym,
• wszystkie choroby związane z zaburzonym układem immunologicznym,
• ocena rezultatów terapii immunomodulacyjnej  (np. terapia mikrobiologiczna),
• nawracające infekcje grzybicze,
• atopowe zapalenie skóry.

W przypadku gdy stężenie sIgA jest za niskie warto wykonać badanie Mikrobiota jelit, które pomoże wskazać czy problem nie jest konsekwencją dysbiozy jelitowej. Często bowiem zaburzenia odporności są związane z obniżeniem ilości bakterii immunostymulujących i ochronnych w jelicie. Do wyniku badania, specjaliści Instytutu Mikroekologii poroponują celowaną probiotykoterapię, która jest opracowana na podstawie wyniku oraz wywiadu chorobowego. Ma ona na celu poprawić stan jelit i odporności oraz podnieść poziom odporności śluzówkowej. Chcesz dowiedzieć się więcej o markerach jelitowych? Zajrzyj do tego artykułu tego artykułu.

Literatura:

1. Rusch, K., & Peters, U. (2003). Jelito grube-centrum układu immunologicznego. Medycyna Biologiczna, (2), 54-58.
2. Tlaskalová-Hogenová, H., Štěpánková, R., Hudcovic, T., Tučková, L., Cukrowska, B., Lodinová-Žádnıková, R., … & Funda, D. P. (2004). Commensal bacteria (normal microflora), mucosal immunity and chronic inflammatory and autoimmune diseases. Immunology letters, 93(2), 97-108.
3. Round, JL, Mazmanian, SK. (2009) The gut microbiota shapes intestinal immune responses during health and disease. Nat Rev Immunol 9:313-323.
4. Crabbe, PA, Nash, DR, Bazin, H i wsp. (1970) Immuno-histochemical observations on lymphoid tissues from conventional and germ-free mice. Lab Invest 22:448-457.
5. Czyżewska-Buczyńska, A., Lewandowicz-Uszyńska, A., & Jankowski, A. (2007). IgA istotny element układu odporności–wybrane zagadnienia IgA, an essential part of the immune system: Selected issues. Postepy Hig Med Dosw.(online), 61, 38-47.